/اولین قدم برای نقد اندیشه، فهم آن است

به گزارش خبرنگار آیین و اندیشه خبرگزاری فارس، همایش «ترجمه و علوم انسانی» به همت سازمان بسیج دانشجویی با حضور غلامعلی حدادعادل، رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی ، سید حمید طالب‌زاده، عضو هیأت علمی فلسفه دانشگاه تهران، مسعود فکری، عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع) و محمد ملاعباسی، سردبیر سایت ترجمان در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران برگزار شد.

سید حمید طالب‌زاده در سخنرانی خود با اشاره به اینکه اهمیت ترجمه در همه مراتب و ساحت‌های آن به دیدگاه و نظرگاه ما درباره زبان باز می‌گردد، گفت: یک دیدگاه متعارف درباره زبان این است که زبان یک ابزار و وسیله‌ای برای انتقال مفاهیم است و ارزش آن در حد سایر ابزارهاست. اگر اصالت با مفاهیم باشد ابزاری برای انتقال آن انتخاب می‌شود که جنبه ثانوی دارد، پس می‌توان مفاهیم واحدی به زبان‌های مختلف برگرداند هر چقدر مترجم بتواند زبان را پاکیزه و زلال‌تر استفاده کند آن معانی و مفاهیم بهتر منتقل می‌شود.

وی در ادامه گفت: بنابراین براساس این دیدگاه ترجمه عبارت است از یاد گرفتن یک زبان خارجی و رفت و برگشت آن با زبان مادریمان، اما اگر به زبان نظرگاه دیگری داشته باشیم که با قلمرو دیگری از مفاهیم و زبان قالب‌های مفاهیمی دیگر خلق می‌شود، بنابراین معنا جدای زبان امکان تحقق ندارد در این جا ما در هیچ ساحتی نمی‌توانیم بیاندیشیم مگر اینکه زبان حضور داشته باشد زبان جدای معنا و مفهوم نیست، زبان مظهر مفاهیم است نه قالبی که آن را در خود عرضه می‌کند، بنابراین اینجا تعریف ترجمه متفاوت می‌شود و زبان به جای قالب و صورت، ماده می‌شود.

طالب‌زاده با اشاره به اینکه براساس این تلقی دوم، زبان خانه هستی و وجود می‌شود، افزود: سنت‌های مختلف در متون هر کدام تلقی و حال و هوای خاصی نسبت به جهان و موجودات دربردارند، هر سنتی دیدگاه خاص خود را از طریق زبان در بر می‌گیرد، اینجا ترجمه دیگر این نیست که از زبانی به زبانی دیگر تغییر دهیم بلکه معنای دیگر می‌یابد و خلاقیت یعنی ما عالمی را در زبان دیگر بازآفرینی کنیم، بازآفرینی سنتی در سنت دیگر و این هم امکان ندارد مگر افق‌های مشترکی در فهم جدید خلق شود و از طریق اینها امکان چنین ارتباطی فراهم بشود.

وی در ادامه افزود: اگر نهضت ترجمه نبود و آثار یونانی درست ترجمه نمی‌شد و در قالب آن ترجمه‌ها سنت تفکر یونانی در اندیشه اسلامی وارد نمی‌شد آیا انتظار تولد فارابی، ابن سینا، خواجه نصیر و علامه حلی داشتیم؟ آیا ما از دیگر علوم اسلامی بهره مند می‌شدیم؟ آیا اگر در قرون وسطی، قرن دوازدهم آثار بوعلی ترجمه نمی‌شد کلیات شفا به لاتین ترجمه و در غرب تدریس می‌شد و امکان داشت مشکلات اندیشه قرون وسطی حل شود؟ چطور قرون وسطی از این مخمصه فکری خارج می‌شد؟ بنابراین این آثار ترجمه و باعث شکوفایی شد.

طالب‌زاده با اشاره به اینکه اینها آثاری کلاسیک هستند که از مابعدالطبیعه ارسطو و اثولوجیا گرفته و به امروز رسیده‌اند، گفت: الان هم ما در این شرایط هستیم برای اینکه اندیشه بومی داشته باشیم و تألیف واقعی کنیم و متوجه بشویم که چه می‌نویسیم راهی نداریم جز اینکه آثار اصلی و برجسته و کلاسیک غرب را از دهه اول براساس شاخص‌های صحیح ترجمه کنیم، این آثار را باید نخبگان و اساتید بخوانند تا بذری شود برای اندیشه‌ای بالنده، ولی اگر این کار صورت نگیرد یک سری افراد متوسط صرف زبان آموزی به ترجمه می‌پردازند و جرات می‌کنند آثار هگل را ترجمه کنند، ترجمه‌ای که کسی از آن چیزی سردر نمی‌آورد!

وی با تأکید بر اینکه ما نیازمند علوم انسانی هستیم که برای این جامعه مفید واقع شود تا وقتی به لحاظ تاریخی چنین چیزی شناخته نشود، مشکلات رفع نمی‌شود. اولین قدم برای نقد اندیشه، فهم آن است با فهم امکان عبور از این حرف حاصل می‌شود اما وقتی سوءتفاهم باشد

مشکل فنی فیسبوک کاربران را سردرگم کرد

نرم افزاری برای خوابیدن سر وفت

فضا پیمایی برای گرفتن نقشه سه بعدی از کهکشان

جدیدترین فناوری‌های اوراکل خاورمیانه

تبلت ها روز به روز بزرگتر می شوند

چرا سرعت اینترنت مخابرات کم شده است

افیس هنوز هم بیشترین کاربرد اداری را دارد

روش جدید درمان بی‌اختیاری مدفوع در ایران

امیر قلعه نویی با دایی مشکلی ندارد

15 امتیازی شدن ثامن الحجج مشهد

قیمت دلار 30 مهر 92

ترکی داور بازی روز جمعه استقلال نیست